Temat lekcji

Treści nauczania

Metoda pracy

Środki nauczania

Uwagi

Rozdział I. Praca i energia

Temat 1. 

Praca mechaniczna.

• Pojęcie pracy

• Jednostka pracy w układzie SI

• Obliczanie pracy

• Proporcjonalność pracy do siły i przebytej przez ciało drogi

• Przykłady działania siły, która nie wykonuje pracy

• Pogadanka

• Pokaz

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-ROM, zbiór zadań*

Ważne jest zwrócenie uwagi na różnicę w rozumieniu pojęcia pracy w życiu codziennym i w fizyce.

Temat 2. Energia mechaniczna.

• Pojęcie energii

• Źródła energii

• Różne formy energii

• Przykłady przemian różnego rodzaju energii

• Zasada zachowania energii

• Pogadanka

• Pokaz

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta
CD-­ROM, zbiór zadań*, plansze dydaktyczne, zestaw do mechaniki lub różne przedmioty, np. książka, kulka

Warto omówić ogólnie różne formy energii
– patrz infografika w podręczniku. Nie należy wymagać głębszej analizy tych form energii i wzorów. Ważne jest uświadomienie uczniom, że wykonując pracę nad ciałem, „magazynujemy energię”. Jako pracę domową warto polecić przygotowanie informacji o energii zużywanej w życiu codziennym (tę pracę uczniowie będą mogli wykorzystać na lekcji „Energia, człowiek, środowisko”).

Temat 3. Energia potencjalna ciężkości

• Energia potencjalna ciężkości

• Jednostka energii potencjalnej w układzie SI

• Obliczanie energii potencjalnej

• Proporcjonalność energii potencjalnej do masy i wysokości

• Związek między zmianą energii potencjalnej a pracą

• Pogadanka

• Pokaz

• Ćwiczenia

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-ROM, zbiór zadań*

Warto wspomnieć, że wykonując pracę, np. podnosząc ciało na pewną wysokość, przekazujemy energię.

Temat 4. Energia kinetyczna

• Energia kinetyczna

• Jednostka energii kinetycznej w układzie SI

• Obliczanie energii kinetycznej

• Proporcjonalność energii kinetycznej do masy i kwadratu prędkości

• Związek między zmianą energii kinetycznej a pracą

• Pogadanka

• Pokaz

• Ćwiczenia

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-ROM, zbiór zadań*, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce nauczyciela

Celowe jest uświadomienie uczniom, że wykonując pracę, np. wprawiając ciało w ruch, przekazujemy energię. Propozycja doświadczenia z Książki nauczyciela

Temat 5. Przemiany energii mechanicznej

• Przemiany energii kinetycznej w potencjalną i odwrotnie

• Zasada zachowania energii mechanicznej

• Pogadanka

• Pokaz

• Projekcja filmu dydaktycznego

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-ROM, zbiór zadań*, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce nauczyciela

Trzeba podkreślić, że energia nie ginie, lecz następuje przemiana jednego jej rodzaju w inny.

Temat dodatkowy.

Energia, człowiek i środowisko

• Różne rodzaje energii

• Energia jest niezbędna do życia

• Energia czerpana z pożywienia

• Energia, którą czerpiemy ze środowiska

• Ujemne skutki wytwarzania energii

• Pogadanka

• Dyskusja

• Projekcja filmu dydaktycznego

• Prezentacja komputerowa

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM, filmy**, opakowania różnych artykułów spożywczych z informacją o wartości energetycznej

Lekcję mogą przygotować uczniowie. Należy zwrócić uwagę, że człowiek, aby żyć, musi korzystać z energii, którą najczęściej uzyskuje się z paliw kopalnych. Powoduje to zanieczyszczenie środowiska oraz przyczynia się do globalnego ocieplenia. Najlepszym sposobem dbania o środowisko jest więc oszczędzanie energii

Temat 6. Moc

• Pojęcie mocy

• Symbol i jednostka mocy w układzie SI

• Obliczanie mocy

• Pogadanka

• ćwiczenia

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-­ROM, zbiór zadań*, tabele zawierające przykłady mocy różnych urządzeń

Temat 7. Dźwignia jako urządzenie ułatwiające wykonanie pracy.

• Dźwignia dwustronna

• Warunek równowagi dźwigni

• Wyznaczanie masy ciała za pomocą dźwigni

• Pogadanka

• Doświadczenia wykonywane przez uczniów w zespołach

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-­ROM, filmy*, zbiór zadań**, zestawy do mechaniki lub inne przyrządy mogące funkcjonować jako dźwignie, środki potrzebne do przeprowadzenia doświadczeń

Uczniowie pracują w grupach. Doświadczalnie wyznaczają:

• warunek równowagi dźwigni dwustronnej,

• masę ciała za pomocą dźwigni.

Wymagania doświadczalne (9.4)
– wyznacza masę ciała za pomocą dźwigni dwustronnej, innego ciała o znanej masie i linijki. Propozycja karty pracy z Książki nauczyciela

Temat 8. Maszyny proste

• Maszyny proste: dźwignie, kołowrót i bloczek nieruchomy

• Rozwiązywanie zadań z zastosowaniem warunku równowagi dźwigni

• Pogadanka

• Pokaz

• Obliczenia rachunkowe

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-­ROM, filmy**, zbiór zadań*,

Warto omówić przykłady maszyn prostych stosowanych w życiu codziennym – patrz infografika w podręczniku. Uczniowie mogą najpierw wykonać obliczenia, a potem sprawdzić je doświadczalnie

Temat dodatkowy.

Równia pochyła

• Równia pochyła

• Siły działające na ciało znajdujące się na równi pochyłej

• Praca wykonana przy użyciu równi pochyłej

• Pogadanka

• Pokaz lub doświadczenia

• Obliczenia rachunkowe

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-­ROM, filmy**, zbiór zadań*, zestaw do mechaniki, środki potrzebne do wykonania doświadczenia

Warto zwrócić uwagę na zastosowania równi, np. jako podjazdy dla osób niepełnosprawnych czy drogi w górach tworzące tzw. serpentyny.

Temat: 9 Powtórzenie wiadomości z działu „ Praca i energia”

• Powtórzenie omawianych zagadnień

• Zastosowanie poznanej wiedzy (wiadomości i umiejętności) do rozwiązywania problemów fizycznych

• Ćwiczenia uczniowskie

• Praca z podręcznikiem

Przygotowane przez nauczyciela zestawy zadań uwzględniające zróżnicowanie poziomu wiedzy uczniów

Trzeba przypomnieć nie tylko wiadomości teoretyczne poznane na lekcjach, ale także omówić doświadczenia przeprowadzone na lekcjach .

Temat: 10

„Praca i energia” -sprawdzian wiadomości.

Samodzielna praca uczniów

Testy (dostępne na stronie internetowej www.nowaera.pl)

Rozdział II. Cząsteczki i ciepło

Temat 11. Cząsteczkowa budowa ciał.

• Informacja o cząsteczkowej budowie materii

• Dyfuzja

• Ruchy Browna

• Siły międzycząsteczkowe

• Napięcie powierzchniowe

• Pogadanka

• Pokaz lub doświadczenia

• Projekcja filmu

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-­ROM, filmy**, zbiór zadań*, zestaw do demonstracji ruchów Browna, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce Nauczyciela

Warto wykonać

doświadczenia potwierdzające ziarnistą budowę materii i występowanie napięcia powierzchniowego.

Temat 12.
Stany skupienia materii

• Trzy stany skupienia materii

• Zmiany stanów skupienia substancji (topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie, sublimacja i resublimacja)

• Wpływ zmiany stanu skupienia na objętość materii

• Charakterystyka substancji w różnych stanach skupienia

• Kryształy i ciała bezpostaciowe

• Budowa kryształów (na przykładzie soli kamiennej)

• Pogadanka

• Pokaz

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-ROM, filmy**, zbiór zadań*, parafina, lód, naftalen, palniki, termometr, modele ciał krystalicznych (w tym soli kamiennej)

Temat 13.

Temperatura

a energia

• Zasada działania termometru

• Termoskop

• Skale termometryczne – skala Celsjusza

• Pojęcie temperatury ciała

• Związek między temperaturą a energią kinetyczną cząsteczek

• Energia wewnętrzna

• Sposoby zmiany energii wewnętrznej

• Przekazywanie energii a energia wewnętrzna ciała

• Pogadanka

• Pokaz lub doświadczenia

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM,

filmy**, zbiór zadań*, termoskopy, naczynia z wodą, palniki lub grzałki, lód, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce nauczyciela

Trzeba wyraźnie wyjaśnić związek między temperaturą a energią. Wprowadzając pojęcie energii wewnętrznej, należy zwrócić uwagę na to, że zależy ona nie tylko od temperatury ciała, ale też od ilości cząsteczek. Propozycja doświadczenia z Książki nauczyciela

Temat 14. Ciepło właściwe

• Ciepło właściwe

• Ciepło właściwe różnych substancji

• Znaczenie dużej wartości ciepła właściwego wody w przyrodzie

• Obliczanie energii potrzebnej do ogrzania substancji do pewnej temperatury

• Pomiar ciepła właściwego wody za pomocą grzałki o znanej mocy lub czajnika elektrycznego

• Pogadanka

• Doświadczenia wykonywane przez uczniów w zespołach

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-ROM, zbiór zadań*, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce nauczyciela

Uczniowie w zespołach wykonują doświadczenie.

Uwaga! Aby było ono bezpieczne, używają czajników bezprzewodowych, a czas ogrzewania wody ograniczają do minuty. Wtedy woda w czajniku nie zdąży się ogrzać do temperatury wrzenia i nie stwarza zagrożenia poparzeniem uczniów. Wymagania doświadczalne (9.5)

– wyznacza ciepło właściwe wody za pomocą czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy (przy założeniu braku strat). Propozycja karty pracy z Książki nauczyciela

Temat dodatkowy.

Ciepło właściwe

– trudniejsze

zagadnienia

• Wykorzystanie pojęcia ciepła właściwego, energii mechanicznej oraz mocy do rozwiązywania zadań rachunkowych

• Pogadanka

• Obliczenia rachunkowe

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM,

zbiór zadań*

Temat dodatkowy jest

tematem trudnym dla

uczniów. Nauczyciel,

znając możliwości swoich uczniów, decyduje, czy należy go realizować

Temat 15.

Przewodnictwo

cieplne

• Dobry i zły przewodnik ciepła

• Zastosowanie dobrych i złych przewodników ciepła

• Przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego

• Rola izolacji cieplnej

• Subiektywne odczuwanie ciepła i zimna

• Pogadanka

• Doświadczenia

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM, filmy**, zbiór zadań*

Należy zwrócić uwagę na znaczenie pojęć „ciepło”

i „zimno”

Temat 16 

Konwekcja

i promieniowanie

• Ruch cieczy i gazów w zjawisku konwekcji

• Zamknięte powietrze jako izolator

• Promieniowanie

• Przykłady konwekcji i promieniowania w otoczeniu

• Konwekcja w skali całej Ziemi

• Pogadanka

• Pokaz

Zlewki z wodą, manganian(VII) potasu, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce nauczyciela

Warto zademonstrować

ruchy konwekcyjne

w cieczy. Należy zwrócić uwagę na znaczenie zjawiska konwekcji dla klimatu Ziemi. Propozycja doświadczenia z Książki nauczyciela

Temat 17.

Topnienie

i krzepnięcie

• Topnienie i krzepnięcie

• Temperatura topnienia ciał krystalicznych

• Temperatura topnienia ciał bezpostaciowych

• Ciepło topnienia

• Pogadanka

• Pokaz

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM,

filmy*, palniki, stearyna, lód itp.

Należy przypomnieć

uczniom o budowie ciał krystalicznych i bezpostaciowych

Temat 18.

Parowanie

i skraplanie

• Parowanie i skraplanie

• Wpływ temperatury na szybkość parowania

• Temperatura parowania

• Wrzenie, temperatura wrzenia

• Ciepło parowania

• Pogadanka

• Pokaz

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM,

filmy**, zbiór zadań*, naczynie z wodą, palnik, płytki szklane

Warto zaproponować

uczniom obserwację

parowania wody w ciągu kilku dni

Temat 19.

„Cząsteczki i ciepło” -powtórzenie

• Powtórzenie omawianych zagadnień

• Ćwiczenia uczniowskie

• Praca z podręcznikiem

Przygotowane przez nauczyciela zestawy zadań uwzględniające zróżnicowanie poziomu wiedzy uczniów

Trzeba przypomnieć nie tylko wiadomości teoretyczne poznane na lekcjach, ale także omówić przeprowadzone doświadczenia

Temat 20.„Cząsteczki i ciepło” - sprawdzian wiadomości

Samodzielna praca uczniów

Testy (dostępne na stronie internetowej www.nowaera.pl)

Rozdział III. Ciśnienie i siła wyporu

Temat 21 

Wyznaczanie

objętości

• Wyznaczenie objętości ciała

• Jednostka objętości

• Pomiar objętości za pomocą naczyń miarowych

• Objętość materii w różnych stanach skupienia

• Mierzenie objętości ciał stałych o nieregularnych kształtach

• Pogadanka

• Doświadczenia wykonywane przez uczniów w zespołach

Ciała o kształtach regularnych i nieregularnych, woda, zlewki, sznurki, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce nauczyciela

Warto odnieść się do 

wiedzy zdobytej na 

lekcjach matematyki. Można też odwołać się do codziennych doświadczeń uczniów, np. obserwacja zmiany poziomu cieczy w czasie kąpieli, w czasie parzenia herbaty (wkładanie i wyjmowanie woreczka z herbatą). Propozycja karty pracy z Książki nauczyciela

Temat 22. Pojęcie gęstości.

• Gęstość ciał i jej jednostka w układzie SI

• Zamiana jednostek

• Rozwiązywanie zadań rachunkowych

• Pogadanka

• Obliczenia rachunkowe

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-ROM, zbiór zadań*

Warto przeprowadzić doświadczenia myślowe wyjaśniające pojęcie gęstości, np. porównać rozmieszczenie 10 uczniów znajdujących się najpierw na boisku szkolnym, a następnie w klasie i w windzie.

Temat 23.

Wyznaczanie

gęstości substancji

• Doświadczalne wyznaczanie gęstości substancji, z jakiej wykonano przedmiot w kształcie prostopadłościanu, walca lub kuli – za pomocą wagi lub linijki

Doświadczenia wykonywane przez uczniów w zespołach

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, zestaw do 

wyznaczania gęstości substancji, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce nauczyciela

Wymagania doświadczalne (9.1)

– wyznacza gęstość substancji, z jakiej wykonano przedmiot w kształcie prosto­padłościanu, walca lub kuli za pomocą wagi i linijki. Propozycja karty pracy z Książki nauczyciela

Temat 24.

Pojęcie ciśnienia.

• Pojęcie ciśnienia

• Jednostka ciśnienia w układzie SI

• Sposoby zwiększania i zmniejszania ciśnienia

• Pogadanka

• Pokaz lub doświadczenia

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM, filmy**, zbiór zadań*, klocki o różnych podstawach, młotek, gwoździe, deska

Można wspomnieć

o śladach, jakie pozostawiają na piasku buty na obcasach niskich i szerokich oraz na cienkich i wysokich (tzw. szpilkach).

Temat 25.

Ciśnienie

hydrostatyczne

• Równowaga cieczy w naczyniach połączonych

• Ciśnienie hydrostatyczne – zależność ciśnienia hydrostatycznego od wysokości słupa cieczy i gęstości cieczy

• Zastosowanie naczyń połączonych

• Ciśnienie w jeziorach i morzach

• Pogadanka

• Pokaz lub doświadczenia

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM,

zbiór zadań*, zestaw naczyń połączonych, środki potrzebne do wykonania doświadczenia omówionego w Książce nauczyciela

Można zaproponować przygotowanie informacji o Pascalu na następną lekcję. Propozycja doświadczenia z Książki Nauczyciela

Temat 26. Prawo

Pascala

• Prawo Pascala dla gazów i cieczy

• Praktyczne zastosowanie prawa Pascala

• Pogadanka

• Pokaz lub doświadczenia

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM, zbiór zadań*, zestawy do demonstracji prawa Pascala lub worki foliowe, woda, kuwety

Warto zapytać uczniów,

co wiedzą o Pascalu. Można zaproponować zebranie informacji o Archimedesie na następną lekcję. Propozycja doświadczenia z Książki nauczyciela

Temat 27. Prawo

Archimedesa

• Siła wyporu

• Prawo Archimedesa

• Warunek pływania ciał

• Siła wyporu w gazie

• Pomiar siły wyporu za pomocą siłomierza

• Pogadanka

• Doświadczenia wykonywane przez uczniów w zespołach

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM, filmy**, zbiór zadań*, siłomierz, prostopadłościany z zestawu do wyznaczania gęstości, zlewka z wodą

Warto zapytać uczniów,

co wiedzą o Archimedesie. Propozycja doświadczenia z Książki nauczyciela (zbiór zadań, zadania 1, 42, 44, s. 41, zadanie 53, s. 43). Wymagania doświadczalne (9.3)
– dokonuje pomiaru siły wyporu za pomocą siłomierza

Temat dodatkowy. Prawo Archimedesa
– trudniejsze zagadnienia

• Obliczenia związane z siłą wyporu (również w przypadku ciała częściowo zanurzonego)

• Pogadanka

• Obliczenia rachunkowe

Podręcznik, zeszyt ćwiczeń, płyta

CD-ROM, zbiór zadań*

Temat dodatkowy jest trudny dla uczniów. Nauczyciel, znając możliwości swoich uczniów, decyduje, czy należy go realizować.

Temat 28.

Ciśnienie

atmosferyczne

• Ciśnienie atmosferyczne

• Pomiar ciśnienia atmosferycznego

• Barometr

• Wpływ ciśnienia na temperaturę wrzenia wody

• Pogadanka

• Pokaz lub doświadczenia

Podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, płyta

CD-ROM, filmy**, zbiór zadań*, termoskop, barometr, dętka rowerowa lub balonik, pompka, ciśnieniomierz do mierzenia ciśnienia w kołach pojazdów

Warto odnieść się do 

prognoz pogody

podawanych w mediach. Propozycja doświadczenia z Książki nauczyciela.

Temat 29.

Ciśnienie i siła wyporu – powtórzenie wiadomości.

• Powtórzenie omówionych zagadnień

• Zastosowanie poznanej wiedzy (wiadomości i umiejętności) do rozwiązywania problemów fizycznych

• Ćwiczenia uczniowskie

• Praca z podręcznikiem

Przygotowane przez nauczyciela zestawy zadań uwzględniające zróżnicowanie poziomu wiedzy uczniów

Trzeba przypomnieć nie tylko wiadomości teoretyczne, ale także omówić doświadczenia przeprowadzone na lekcjach .

Temat 30.

Ciśnienie i siła wyporu – sprawdzian wiadomości.

Samodzielna praca uczniów

Testy (dostępne na stronie internetowej www.nowaera.pl)

Temat dodatkowy.

Podsumowanie wiadomości zdobytych w klasie drugiej.